042.
Minder kruimels, maar meer berusting

Zeventig jaar klassensamenwerking hebben de verknochtheid van de reformistische leiders aan het imperialistisch systeem alleen nog versterkt. Relatieve bloeiperiodes van het imperialisme vergroten de armslag van de monopolieburgerij. Zij kan zich toegeeflijker tonen in het verdelen van kruimels. Het zijn dan ook de bloeiperiodes van de ideologie van klassensamenwerking. Na de Tweede Wereldoorlog bereikte het imperialistische wereldsysteem een hoogtepunt en kwam ook het overlegsyndicalisme tot bloei. De concepten ervan waren reeds voor de oorlog uitgewerkt, maar werden in de jaren 50 en 60 in praktische structuren gegoten. De vakbondsleiders spannen zich mee in om de kapitalistische economie te doen draaien en mogen op die basis meediscussiëren over de verdeling van de vruchten.

De aanslepende crisis heeft de materiële basis van het reformisme ernstig aangetast. Vele verworven voordelen en rechten worden terug op de helling gezet, het patronaat veegt de straat aan met het overleg en vele illusies worden stukgeslagen. Dit heeft geleid tot een crisis van het overlegsyndicalisme en tot een ideologische crisis in de beide vakbonden. Dit betekent niet dat de basisideologie in vraag gesteld wordt. De beloftes van geleidelijke omvorming van het systeem zijn niet langer geloofwaardig. Maar globaal heeft dit in de vakbondsapparaten eerder tot een ideologische verrechtsing dan tot een verlinksing geleid. Het overheersende aspect is de berusting in de verminderde capaciteit van het kapitalisme p. 24om ‘welvaart’ te scheppen. Vertrekkend vanuit een aanvaarding van de kapitalistische logica, worden inlevering, afdankingen, afbouw van sociale voorzieningen als onvermijdelijk en noodzakelijk aanvaard.