43.
De ‘duale maatschappij’ bekampen door solidariteit in de armoede?

Sociologen buigen zich sinds vele jaren over het probleem van de nieuwe klassensamenstelling en de toekomst van de vakbond. Voor sommigen zoals Alain Touraine is de arbeidersklasse aan het verdwijnen; anderen zoals André Gorz of Herbert Marcuse vrezen dat het proletariaat zijn revolutionair potentieel verloren heeft. In en rond de Franse vakbond CFDT worden er grote ideologische debatten aan gewijd. De nieuwste thesis uit die hoek is die van de ‘duale maatschappij’, waarbij men het niet heeft over de tegenstelling arbeid-kapitaal maar over de opsplitsing van de werkende bevolking in twee polen. De idee, dat er een kloof kan ontstaan tussen twee soorten arbeiders en werkers, is niet uit de lucht gegrepen. De vraag is echter of men hierbij de hoofdkloof, die tussen arbeid en kapitaal, niet uit het oog verliest. En op welke wijze men de eenheid van de werkende klasse kan vrijwaren.