324.
Blokvorming

De internationalisering en de stijgende concurrentie op de meest geëvolueerde p. 143markten gaat samen met de vorming van nieuwe blokken. Het Europa-92 project is daarvan de meest spectaculaire uiting. Om beter de strijd op de wereldmarkten te kunnen voeren zetten de Europese groepen zich samen om de Europese ‘thuismarkt’ beter te overheersen, om de kosten van research te delen, om vanwege een Europees staatsapparaat een efficiëntere steun te krijgen dan de afzonderlijke nationale staten kunnen bieden.

De ‘Europese eenheidsmarkt’ dekt formeel gezien niets anders dan de vrije circulatie van personen, goederen, diensten en kapitalen. Maar het proces dat ingezet werd op bevel van de grote monopolies (sinds 1983 verenigd in de ‘Ronde Tafel van Europese Industriëlen’) heeft ingrijpende gevolgen op alle vlakken.

1o De grote herstructureringen die dit project ‘Europa zonder grenzen’ veroorzaakt versterken de internationale hergroeperingen en centralisatie in Europa. Er ontstaat een versnelde Europese monopolievorming. De eengemaakte markt is zegen voor de grootste, de financieel sterkste en de geografisch meest vertakte groepen. Door een nooit geziene golf van fusies, overnames, raids (zoals die op de Generale Maatschappij in 1988) jagen de Europese groepen de beste uitgangspositie na met het oog op de eengemaakte markt. Dit betekent een nog grotere concentratie van macht en rijkdom in de handen van enkelen.

2o Een frontaal offensief wordt ingezet tegen de arbeidersklasse en heel de bevolking. De wilde herstructureringsgolf van de monopolies en de nivelleringsdruk vanuit de Europese structuren, brengen een nieuwe, versnelde spiraal van afbraak op gang, waarbij de sociale verworvenheden, de werkplaatsen en de werkvoorwaarden, de lonen, de openbare voorzieningen, de democratische en syndicale rechten in het gedrang komen. De sociale chantage en dumping kunnen zich vrij ontwikkelen op ondernemingsniveau bij gebrek aan enig dwingend gebod tot gelijkschakeling naar boven.

3o Er wordt gewerkt aan een Europees staatsapparaat dat de belangen van de monopolies behartigt en de dictatuur van de monopolies bekrachtigt. De ‘eengemaakte markt’ spoort er de Europese burgerij toe aan haar supranationale besluitvorming te versterken. De werkers worden onderworpen aan een Europese dwangbuis die de economische eisen van het grootkapitaal oplegt en de sociale normen naar beneden drukt. Het eengemaakte Duitsland wordt een nieuwe supermacht die de Europese eenmaking naar zijn hand zet.

De burgerij werkt aan de uitbouw van een Europees repressieapparaat. Haar doel is tot een Europese wetgeving te komen, waarvan de motor de strijd tegen de ‘binnenlandse vijand’ is (of de progressieve en arbeidersbeweging) en de ‘buitenlandse vijand’ (vooral de progressieve derdewereldlanden en de politieke vluchtelingen). Onder het voorwendsel van de strijd legen het terrorisme, wil deze eenmaking de democratische p. 144wetgeving naar beneden toe ‘harmoniseren’, dat wil zeggen tot het Duitse niveau. De Europese eenmaking wil een soort ‘sanitair cordon’ uitbouwen aan de buitengrenzen, waardoor de jacht op ‘clandestiene inwijkelingen’ en politieke vluchtelingen nog wreder zal worden. Om deze wetgeving te doen toepassen, bereidt men een spionnen- en politie-Europa voor dat door niemand wordt gecontroleerd, maar zelf de hele bevolking onder controle houdt.

4o De cultuur van het Eurochauvinisme versterkt de verontrustende stroming om de inwoners van Europa, afkomstig uit de derde wereld, definitief in een statuut van tweederangsburgers te duwen. Verwerpelijke ideologieën als het racisme en het fascisme kunnen zich in dat klimaat vrij ontplooien. Thema’s die door extreemrechts worden gelanceerd, worden overgenomen in de programma’s en de politieke praktijk van de grote burgerlijke partijen.

5o Europa gaat zich als een versterkt imperialistisch blok opstellen tegenover de derde wereld. De vrije circulatie van personen binnen Europa geldt niet voor migranten uit de derde wereld en de barrières voor nieuwe economische en politieke vluchtelingen worden hoger opgetrokken. Het Europees gebundelde onderzoek naar nieuwe productieprocedés en materialen, duwt de derde wereld verder in een industrieel en technologisch marginale positie. De technologische kloof wordt groter, de huidige internationale arbeidsverdeling wordt erdoor versterkt: de derde wereld als leverancier van goedkope grondstoffen en goedkope industriële arbeidskrachten.

De schuldenberg zorgt voor een permanente aderlating van de derde wereld. De netto-kapitaalstroom van Zuid naar Noord bedroeg 38 miljard dollar in 1987, 43 miljard dollar in 1988. Europese banken en staten slokken een flink deel hiervan op. Ook op dat vlak wordt de machtspositie van de Europese landen tegenover de derde wereld versterkt door de eenmaking.