Inleiding
0.
De ideologische crisis in de vakbond

In mei 1973 verklaarde Jef Houthuys, de toenmalige voorzitter van het ACV: “Ik ben geen profeet, maar de jaren 70 moeten beslissend zijn voor het doorbreken van de economische democratie.” Enkele maanden later breekt een van de zwaarste en langste crisissen uit de geschiedenis van het wereldkapitalisme los. In september 1974 houdt Houthuys nog vast aan zijn geloof: “Ik blijf ervan overtuigd dat de zeventiger jaren beslissend zullen zijn om de economische democratie te realiseren.”¹ Alle ‘zekerheden’ van de vakbondsdoctrines zijn sindsdien serieus onderuit gegaan. De crisis heeft veel illusies de kop ingeslagen: zoals de langzame ononderbroken groei naar de ‘welvaartsstaat’, zoals de langzame verovering van economische macht door ‘economische democratie’, zoals de toenemende inperking van de kapitalistische willekeur via de ‘overlegeconomie’. Sinds het midden van de jaren 70 is het inlevering, afbraak en soberheid. De overlegmotor, de trots van België’s politieke systeem, sputtert en valt stil.